بررسی نخست شهری و تغییرات شبکه ی شهری استان اردبیل طی دوره ی ۱۳۹۰-۱۳۶۵

نویسندگان

ایرج تیموری

دانشگاه تبریز

چکیده

نظام شهری عبارت از مجموعه ای از شهرهای وابسته به هم است که ساختار نظام سکونتگاه های شهری را در یک محدوده ی جغرافیایی پدید می آورند. نظام شهری تنها به مجموعه ی کالبدی سکونتگاه های شهری محدود نمی شود بلکه جریان ها و ارتباطات میان این سکونتگاه ها نیز سازنده ی نظام شهری می باشند. جریان های سازنده ی نظام شهری شامل جمعیت، سرمایه، ایده ها، اطلاعات و نوآوری و عوامل تولید می باشد (عظیمی ۱۳۸۱، ۵۱). توزیع نامتعادل جمعیت، سرمایه و عوامل تولید در سطح نظام شهری سبب به وجود آمدن پدیده ی نخست شهری می شود. نخست شهری را اولین بار مارک جفرسون در سال ۱۹۳۹ میلادی مطرح می کند و عبارت است از شهرهای بسیار بزرگی که بخش عمده ای از جمعیت و فعالیت اقتصادی در آن ها متمرکز می باشد. پدیده ی نخست شهری هم در سطح کشور و هم در سطح استان ها قابل بررسی می باشد. در سطح کشور پایتخت و در سطح استان مرکز استان به عنوان شهر نخست نظام شهری جذب کننده ی بخش اعظم سرمایه ها و جریان ها به خود می باشد که منجر به بَر هم خوردن تعادل ناحیه ای و عدالت فضایی می شود. به منظور بررسی پدیده ی نخست شهری معمولاً از تکنیک های مختلف شاخص جفرسون۱ و برای بررسی توزیع متعادل از شاخص هایی ماننده قاعده ی رتبه اندازه۲، و همچنین برای بررسی میزان تمرکز در شهر اول از شاخص هرفیندال۳ استفاده می کنند (فرهودی و همکاران، ۱۳۸۸: ۵۹). این مقاله قصد دارد تا به بررسی پدیده ی نخست شهری و میزان تمرکز شهری در سطح شهرهای استان اردبیل از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۹۰ بپردازد. داده های مورد استفاده برای این مقاله از سرشماری های عمومی نفوس و مسکن سال های مذکور اخذ شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل شبکه شهری استان ایلام طی دوره ۱۳۹۰- ۱۳۷۵

عدم تعادل در شبکه شهری برخی از مناطق جغرافیایی کشور، یکی از مسائل و چالش های امروز در برنامه ریزی منطقه ای است. در این راستا تحلیل وضعیت شهرها در درون شبکه شهری منطقه ای ضرورتی مبرم برای درک تغییرات و تدوین برنامه های متعادل کننده است. در این راستا، هدف این مقاله بررسی و تحلیل شبکه شهری استان ایلام با تأکید بر میزان و توزیع جمعیت در شهرهای استان ایلام و بررسی سطح خدماتی شهرها از نظر شاخص های خد...

متن کامل

تأثیر اندازه ی دولت بر سلسله مراتب شهری در ایران مطالعه موردی استان همدان (۱۳۹۰-۱۳۶۵)

عدم توجه به سلسله مراتب شهری و نحوه­ی پراکنش کانون های شهری در پهنه کشور از یک سو و رشد سریع شهرنشینی از سوی دیگر منجر به گسیختگی و عدم انسجام در ساختار سلسله مراتب شهری شده است. این روند، افزایش تعداد شهرهای کوچک و کم اهمیت بودن نقش شهرهای متوسط و کوچک را در پی داشته است. پژوهش حاضر به دنبال تحلیل تأثیر اندازه دولت بر سلسله مراتب شهری استان همدان در دوره (1390- 1365) است. برای تحلیل سلسله مرات...

متن کامل

Survey of the nutritional status and relationship between physical activity and nutritional attitude with index of BMI-for-age in Semnan girl secondary school, winter and spring, 2004

دیکچ ه باس فده و هق : ب یناوجون نارود رد هیذغت تیعضو یسررب ه زا ،نارود نیا رد یراتفر و یکیزیف تارییغت تعسو لیلد ب تیمها ه تسا رادروخرب ییازس . یذغتءوس نزو هفاضا ،یرغلا ،یقاچ زا معا ه هیذغت یدق هاتوک و یناوـجون نارود رد یا صخاش نییعت رد ب نارود رد یرامیب عون و ریم و گرم یاه م یلاسگرز ؤ تـسا رث . لماوـع تاـعلاطم زا یرایسـب لـثم ی هتسناد طبترم هیذغت عضو اب بسانم ییاذغ تاداع داجیا و یتفایرد یفاضا...

متن کامل

مطالعه ی تطبیقی خواص مورفولوژیکی ساختار شهری تبریز در دوره ی قاجار و دوره ی پهلوی

پژوهش حاضر در رابطه با بررسی خواص مورفولوژیکی ساختار شهری در شهر تبریز است. سوال اصلی تحقیق این است که آیا خواص مورفولوژیکی در ساختار شهر تبریز در دوره قاجار و پهلوی موثر بوده است؟ پیچیدگی فرآیند تشکیل شهرها و ساختار مورفولوژی شهری شهر تبریز، مهمترین مسائل در این پژوهش است. نگاهی به تغییر ساختار و شکل شهرها به وضوح نشان می دهد که شهرهای ما به عنوان یک مطالعه جدی مورد توجه قرار نگرفته و آزمایش ن...

متن کامل

مدیریت سرزمین و تحلیل شبکه شهری استان اردبیل طی دوره زمانی ۱۳۴۵ تا ۱۳۸۵

با توجه به انقلاب عظیمی که طی دهه های 60-1950 در علم جغرافیا بوجود آمد، این علم به مبدا تازه ای کشانده شد که با گذشته آن تفاوت های زیادی داشت. این انقلاب شامل انقلاب کمی و آماری و ریاضی بود که به دنبال آن تکنیک ها و مدل های مختلفی برای بررسی فضای جغرافیایی و عناصر آن وارد حوزه جغرافیا و رشته های مربوطه گردید. بی تردید بکارگیری مدل ها و تکنیک های کمی و ریاضی در پژوهش های جغرافیایی بخصوص در بررسی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
آمار (دوماهنامه ی تحلیلی - پژوهشی)

جلد ۴، شماره ۱، صفحات ۲۰-۲۳

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023